2023
Haacht – St.Van Lani, Negen eeuwen norbertijnen langs Demer en Dijle (Haacht, Wakkerzeel, Werchter, Tremelo, Rotselaar en Wezemaal)
Met een 200-tal dia’s schetste Stefan Van Lani de geschiedenis van de norbertijnen in het land van Demer en Dijle. Vertrekkende bij de heilige Norbertus, de twaalfde-eeuwse stichter van de orde en een kerkhervormer, toonde hij met zeer veel bronnenmateriaal de invloed van enerzijds de abdij van Park in Haacht, Wakkerzeel, Werchter en Tremelo, en anderzijds, van de abdij van Averbode in Rotselaar en Wezemaal. Stefan had daarvoor onderzoek verricht in de rekeningen en boedelinventarissen van de voormelde abdijen, in de persoonlijke dossiers van de pastoors, de visitatieverslagen, oorkonden, cartularia en allerhande correspondentie. Maar ook buiten de abdijen speurde hij in de archieven van het Rijksarchief, het Aartsbisdom, de KU Leuven, de parochies en de kerkbesturen.
In zijn boeiende uiteenzetting kwamen tal van aspecten uitvoerig aan bod: van de traditionele kledij van de norbertijnen en hun dagelijkse gebruiksvoorwerpen tot hun invloed en werk in de parochies, de pastorieën, de molens, de hoeves. Stefan focuste onder meer ook op de architecturale hoofdlijnen van een premonstratenzerpastorie uit de 18de eeuw : twee verdiepingen, zadeldak of schilddak en schoorsteen in baksteen, monumentale trappenhal, brede centrale gang, grote kamers met monumentale schouwen en stucwerkplafonds, poortgebouw, bijgebouwen(hoeve), omheiningsmuur, tuin, boomgaard, visvijver.
De toehoorders hebben ongetwijfeld heel wat opgestoken van deze leerrijke avond en ze zullen zeker ook de leuke anekdote niet vergeten die Stefan vertelde over Hendrik De Jonghe. Die was als pastoor werkzaam in Werchter en had 25 peren naar zijn abt toegezonden met de volgende boodschap: ‘Ik neem de libertijt van U.E. te senden dese vijf ende twintigh peiren, genaamt Grand Bretagnies, die eenighsins beginnen aangesteken te worden aen de stele, ze moeten het eerst gegeten worden.’
Haacht – Tim Vanderbeken en Joachim Piens, Winar en het intergemeentelijk onroerend ergoed
Op uitnodiging van HAGOK bespraken Tim Vanderbeken en Joachim Piens op een zeer druk bijgewoonde duolezing de ontstaansgeschiedenis van de intergemeentelijke onroerend erfgoeddienst (IOED) WinAr, haar kerntaken en toekomstperspectieven. Beide sprekers zijn erfgoedconsulent bij die IOED; Archeoloog Tim Vanderbeken is binnen die dienst ook verantwoordelijk voor de coördinatie.
WinAr staat voor Wingense Archeologische Dienst die in 2008 als intergemeentelijke archeologische dienst (IAD) werd opgericht. In 2015 volgde de omvorming tot een IOED met Bekkevoort, Haacht, Holsbeek en Rotselaar als aangesloten gemeenten. En in 2020 vervoegden ook Tremelo en Keerbergen de dienst. Uitbreiding naar nog andere gemeenten is een hot topic.
WinAr is één van de meer dan 30 IOED’s in Vlaanderen.
De core business van de dienst is de uitbouw van een coherent gemeentelijk beleid rond het rijke onroerend erfgoed patrimonium van de aangesloten gemeenten. Leidraad daarbij is het onroerend erfgoed decreet.
Beide sprekers stonden stil bij activiteiten zoals inventarisering, adviesverlening, coördinatie en informatieverstrekking, medewerking bij Open Monumentendagen en Archeologiedagen, enz.
.
2022
Haacht – Luc Rombouts en Jef Teugels, Welluidend Erfgoed. Het klokkenpatrimonium van het land aan Demer en Dijle
Ze beklommen onze kerktorens en schreven onlangs een boek over het klokkenpatrimonium van veertien dorpen in onze regio. In deze voordracht vertellen ze daar alles over: van onze klokken in het verleden, hun gietproces, het lot ervan in oorlogstijd tot de levensloop van de klokkengieters.
2020
Haacht – Haachts Zoldertheater, Historische levensverhalen
Kort na de eerste bijeenkomst op 12 maart van de nationale veiligheidsraad besliste het bestuur om consequent al de geplande evenementen van 2020 met een jaar te verplaatsen
Hét publieksevenement van 2020 organiseerde Hagok gelukkig nog op 12 maart 2020, de laatste dag voorafgaand aan de lockdown. Niet alleen was dit de laatste grote culturele activiteit in de regio Haacht voorafgaand aan de lange moeilijke coronatijd die volgde. De avond was voornamelijk inhoudelijk memorabel. Gelegenheidsacteurs en meer geroutineerden uit het Haachts Zoldertheater brachten de historische figuren Pod, Sigeburgis, Walter van Roost, Arnold van Wezemaal, Jeanne Gros, Hans Goltfus, John Beckwith en Léon Vincart uit groot-Haacht tot leven. HAGOK-vrijwilligers schreven telkens een inhoudelijk sterk en interessant levensverhaal en zo kwam deze lokale geschiedenis op de planken. Dit alles kwam onder de theaterspot met de passende historische muziek en beeldprojectie. Ongeveer honderd aanwezigen genoten zo van hun voorlopig laatste avondje uit.
2019
Haacht – Alexander Doucet, De Galliërs
In 2017 werd een inheems Gallo-Romeins dorpje op de grens van Wespelaar met Haacht ontdekt. Lokale bewoners, mogelijk Nerviërs, leefden en werkten er onder invloed van de Romeinse cultuur.
Rotselaar – Heikant, Bert Cornelis, De zaak van de zwarten tijdens WOII
In 1944 bezet een militie van Vlaamse collaborateurs het Kasteel Rega’s Hof in Rotselaar. De Vlaamse Wachters gijzelen de kasteeldame, verdrijven de familie en terroriseren de omgeving. De lezing behandelt het verhaal van zowel het slachtoffer als van de militieleider en de oorlogsburgemeester, van de collaboratie met de Duitse bezetter, hoe een samenloop van omstandigheden leidt tot een kasteelgijzeling in onze regio, hoe de lokale overheid het spel meespeelt en hoe inschatting van schuld en onschuld in oorlogstijd kunnen uitmonden in onuitwisbare drama’s.
Haacht, Machteld De Schrijver, Eetgewoonten in Bruegels tijd’
2019 Bruegeljaar! Was het bij Bruegel elke dag ‘koekenbak’ en werden er veel feesten en kermissen gevierd? Waarom ving men vogeltjes met een vogelknip of met een spreeuwenpot? Machteld de Schrijver brengt aan de hand van vele fragmenten van schilderijen de vaak verrassende eetgewoonten in Bruegels tijd in beeld.
2018
Werchter, Prof. Gert Verstraeten, Ons Dijlelandschap: 120.000 tot 2000 jaar geleden;
Prof. Philip Van Peer, De Neanderthaler in de regio Haacht
Geograaf Prof. Gert Verstraeten toont hoe de vorming van het Dijlelandschap doorheen de tijd een grote rol heeft gespeeld in de aanwezigheid van de mens. In detail toont hij aan hoe fauna en flora evolueerden.
Exact drie jaar geleden was prehistoricus Prof. Philip Van Peer voor een uitverkochte zaal te Wakkerzeel bij HAGOK te gast. Op zijn labo startte hij met zijn team toen een intens onderzoek naar de nomadische mens in de driehoek Aarschot-Leuven-Mechelen. Die zou hier mogelijk geleefd hebben vanaf zo’n 120.000 jaar geleden. Met het aanreiken van archeologische locaties droeg HAGOK sindsdien haar steentje bij om dit vraagstuk mee op te helderen. Intussen heeft de Eenheid prehistorie van de KU Leuven een heel onderzoekstraject in onze regio afgelegd en heeft de onderzoeksgroep al antwoorden op vragen zoals: waar zijn er overblijfselen van menselijke activiteit? Staan ze rechtstreeks in verband met de dierenresten van mammoets? Kunnen we ze al exact plaatsen in de tijd? Je verneemt die baanbrekende resultaten uit eerste hand.
Rotselaar, Frans Doperé, ‘Rechthoek, kruis of rond… Donjonarchitectuur langs de Demer’
Frans Doperé, eminent specialist middeleeuwse architectuur, ontrafelt de bouwgeschiedenis van een aantal donjons langs de Demer. De woontoren van Horst te Sint-Pieters-Rode en de Maagdentoren in Zichem vormen een mooi aanknopingspunt om de toren Ter Heiden van Rotselaar zeer grondig te analyseren. Die laatmiddeleeuwse woontoren is zo speciaal dat hij op zijn minst de confrontatie kan aangaan met de andere donjons. De constructie van de Rotselaarse donjon is uniek in België. Aan de hand van deze drie woontorens ontdekt de kasteeldeskundige de woonfunctie, de militaire kenmerken en de symbolische betekenisvan de ‘donjon’.
2017
Leuven, Jan Cleynhens, La Corbeille te Wespelaar: 100 jaar, van erwten naar loften.
De centrale ligging van de regio, een knooppunt van (water)wegen, bevordert sinds de 19de eeuw niet alleen de ontwikkeling van industrie en diensten, maar ook de expansie van een commercieel gerichte landbouw. De intense interactie tussen de primaire, secundaire en tertiaire sector is dan ook een typisch kenmerk van de economische structuur van de provincie.
Bestuurslid Jan Cleynhens illustreerde deze provinciale ontwikkeling aan de hand van de fel gesmaakte lezing over de alom gekende site van het ‘erwten’-verwerkende bedrijf ‘La Corbeille’ te Wespelaar
Haacht, Bart Minnen (Dr.His.), Het verdwenen dorp Hansbrug en zijn burcht rond het jaar 1000.
Maart 980. Een schuit met een kostbare vracht vaart de Dijle af. Aan boord, vier monniken uit de Sint-Baafsabdij te Gent. De lading: het gebeente van een aantal heiligen uit Wintershoven, niet ver van Tongeren. De schuit legt aan in een dorp genaamd ‘Andresbrugge‘: de huidige plaats ‘Hansbrug’. Het doel van hun halte: een edelvrouwe die daar op haar burcht verblijft en die een bijzondere band heeft met deze relieken.
Lang voor er sprake was van Haacht en Keerbergen, lag hier aan de Dijle een belangrijke brug en dorp. Bart Minnen doet het verhaal uit de doeken.
Keerbergen, J.Poblome (KU Leuven), De kunst in Sagalassos (Turkije)
Prof. Poblome (KU Leuven) liet ons in 2015 en 2016 kennismaken met de opzienbarende ontdekkingen. Ook dit jaar koos de KU Leuven, onze vereniging HAGOK uit als preferentiële partner bij wie de professor het derde deel van zijn sequel over Sagalassos aan het publiek presenteert. We verwelkomen ‘Het Sagalassos Project’ nu voor het eerst in Keerbergen. Bij deze gelegenheid passeren ook foto’s van de hedendaagse kunstfotografen Vandermeulen & Veys en juwelen van ontwerpster Barbara Debruyn – telkens geïnspireerd op de archeologie van Sagalassos – de revue. Onder de noemer ‘De kunst van het kleine, verhalen over objecten uit het antieke Sagalassos’ doorspekt Jeroen Poblome zijn causerieën met boeiende achtergrondinformatie over de materiële cultuur van de bevolking te Sagalassos tussen de vijfde eeuw voor en de dertiende eeuw na Christus.
Rotselaar, Jo Vandesande, Bart Minnen en Ward Caes, Roost: een unieke burcht van de heren van Rotselaar in het hertogdom Brabant (1200-1800)
Dat het adellijke geslacht van de heren van Rotselaar in onze regio een uiterst belangrijke rol speelde, is allang geen geheim meer. Maar wat kwamen ze zoeken te Roost, in de buurt van de Hansbrug te Haacht? De sprekers van die avond belichten voor het brede publiek de geheimen van Roost. Naast de rol van de opeenvolgende families te Roost en de ontwikkeling van het domein van Roost tot heerlijkheid, ontrafelen de sprekers de verhouding van Roost tot Rotselaar en Haacht. Ze duiden ook het unieke karakter van de burcht aan vanuit de archeologie in relatie tot donjons en kastelen elders in het hertogdom Brabant.
2016
Werchter, Maarten Larmuseau (KU Leuven), ‘Genealogie is gen-iaal’
In zijn lezing te Werchter toont Maarten Larmuseau het nut aan van DNA binnen genealogie of familiekunde. Hij vertelt ons daarbij ook hoe we migraties van onze eigen voorouders kunnen afleiden uit ons genetisch materiaal. Woonden je voorouders zo’n 250 jaar geleden bijvoorbeeld ook al in Werchter of in Haacht, of kwamen ze misschien van Brussel, Rome of van de Bahamas?
Maarten Larmuseau is post-doctoraal onderzoeker en verbonden aan het Laboratory of Biodiversity and Evolutionary Genomics en aan het Laboratory of Forensic Genetics & Molecular Archaeology van de KU Leuven.
Haacht, J.Poblome (KUL), ‘Duurzaamheid in Sagalassos’. Waarvan lag men wakker in het antieke Sagalassos ?
Het tweede jaar op rij al hing het publiek aan de lippen van archeoloog Jeroen Poblome, directeur van het Sagalassos Archaeological Research Project van de KU Leuven. Tijdens zijn wervelende voordracht op 4 mei wist hij ditmaal te betoveren met de hedendaagse insteek van ‘Duurzaamheid’. Dit laat niemand onberoerd. De manier waarmee we met dit thema omgaan bepaalt immers ook vandaag nog onze toekomst. Sinds zo’n 10.000 jaar geleden was dit in het hartje van Turkije, te Sagalassos ,al niet anders. Klimaatveranderingen bepaalden in sterke mate mee de manier waarop de mens zich in het landschap gedroeg. De impact die de inwoners van Sagalassos op hun omgeving hadden, vervormde mee de levensvatbaarheid van hun omgeving. Ze brachten ingrijpende evoluties met zich mee met vaak revolutionaire en/of catastrofale gevolgen voor hun verdere verhouding met dier, gewas en landschap waarvan zij afhankelijk waren. Op de keper beschouwd is het nu niet anders, en daarom is het ook zo boeiend. Prof. Poblome houdt voor ons in 2017 al een nieuw en prikkelend onderwerp in petto. Hou deze Sagalassos-cyclus van HAGOK in het oog, want het laatste woord is nog niet gezegd.
2015
Wakkerzeel, V.Lauwers, Ph.Van Peer (KUL), Neanderthaler en Homo Sapiens in de clinch langs Winge, Demer en Dijle ?
Haacht, J.Poblome (KUL), Het laatantieke Sagalassos: het einde der tijden of een nieuw begin ?
Haacht, Dries Tys (VUB), Vikingen langs de Dijle en in de Lage Landen
2014
Haacht, Carlo Jengember, Plaggenlandbouw in de regio Haacht
Wakkerzeel, Stefan Van Lani, Bekende en onbekende parels uit het historisch patrimonium van de Abdij van Park
Wakkerzeel, Ward Caes, HAGOK-reis naar Turkije oktober 2013
2013
Haacht, Roger Casteels en Gust Vandegoor, 1914 in de regio Haacht en Gust Vandegoor, De eerste Wereldoorlog in het dagboek van de Tildonkse ursulinen
Haacht, Jona Broothaers, De regio Haacht in de 15de eeuw in de Leuvens schepenregisters : een schat aan nieuwe gegevens
Wakkerzeel, André Cresens, Op verkenning langs de Leuvense Vaart, van de Vaartkom tot Wijgmaal
2012
Werchter, Fran Herpelink, Poeske Scherens
2011
Werchter, Eddie Neesten, Feesten als de beesten
Wakkerzeel, Gaston Van bulck, Voorwerpen van volksdevotie in de regio Mechelen-Haacht
2010
Wespelaar, Koen Camelbeke, Het nieuwe arboretum te Wespelaar
Wakkerzeel, Piet Veldeman, De loting als middel van recrutering voor het leger
2009
Wakkerzeel, Stefan Van Lani, De parochies van de abdij van Park
2008
Haacht, Roger Deneef, Historische tuinen en parken in de regio Haacht
Tremelo, Rik wouters, Over messenvechters, geheimstokers, kiekendieven, helers en smokkelaars
Tidonk, Caroline Vleugels, Armoede bestreden. De geschiedenis van het Werkhuis van Weldadigheid in het Leuvense Van Dalecollege (1802-1866)
2007
Haacht, Bart Minnen, Een internationale bedevaart in de regio Haacht in de 15de en 16de eeuw
2006
Rijmenam, Rudi de Mets, De Brabantse en Mechelse roots van Ludwig Van Beethoven
Haacht, Roger Casteels, De verdedigingswerken van de KW-stelling te Haacht en omgeving – Hun bouw, hun rol in mei 1940, hun later lot.
Haacht, Bart Minnen, De komst van de Norbertijnen in de regio Haacht
2005
Werchter, Eddy Put, Volksonderwijs in Brabant
Tildonk, Roger Casteels, Wat gebeurde er te Tildonk en omgeving tijdens de meidagen van 1940?
2004
Wakkerzeel, H.Driesen, Bestraffing door de tijden heen
Werchter, M.Van Dijck, Gilden en ‘confréries’ in de regio Haacht in de 17de en 18de eeuw
Haacht, D. Van Pée, De geschiedenis van de Leuvense Stoof
Haacht J.Vandesande, De HAGOK-reizen in 2004 (Moskou en Sint-Petersburg, de Griekse eilanden)
2003
Rotselaar, R.Casteels, 1940 in de regio Haacht-Rotselaar
Werchter, J. Breugelmans, Het beheer van de Demer in de 17de en 18de eeuw
Haacht, J. Vandesande, De HAGOK-reizen in 2003 (Marokko, Spanje)
2002
W.Caes, De Romeinen in onze regio
Haacht, J. Vandesande, De HAGOK-reizen in 2002 (Sicilië)
2001
Rotselaar, Th.Coomans, Vrouwenpark en de middeleeuwse cisterciënzerinnenarchitectuur in de Lage Landen
Tildonk, J. Vandesande, Diavoordracht over het verdwenen gehucht Ter Beek of Nederassent
Rijmenam, H. Installé, Historische voordracht over de gemeenten gelegen ten oosten van Mechelen
Haacht, B.Minnen, De archeologische opgravingen in Vrouwenpark en De privileges van het Land van Rotselaar
Haacht, J. Vandesande, De HAGOK-reizen in 2001 (Turkije)
2000
Wespelaar, R.Casteels, De veldtocht 1940 in de regio Haacht
Werchter, S.Van Lani, B.Minnen, Werchter in de Middeleeuwen en het Hof van Veldonk te Tremelo
Haacht, Prof.Dr.M.Lodewijckx, Archeologie in de regio Haacht
Haacht, J. Vandesande, De HAGOK-reizen naar Thailand en de Provence
1999
Haacht, J. Vandesande, De Haachtse plaatsnamen
Haacht, J. Vandesande, De HAGOK-reizen in 1999 (Israël en Noord-Engeland)
1998
Rotselaar, B.Minnen, W.Caes, P.Hooft, De abdij van Vrouwenpark
Relst (Kampenhout), G. Vandegoor, 250 jaar Leuvense Vaart
Wespelaar, Ph. de Spoelberch, Merkwaardige bomen in ons land
Wespelaar, R.Casteels, Van de familie Artois tot de familie de Spoelberch
1997
Leuven, W.Caes en B.Minnen, De geplande opgravingen te Vrouwenpark
Werchter, R.Loyen, De militaire operaties te Werchter en omgeving tijdens de Oostenrijkse Successieoorlog (1740-1748)
Tildonk, M.Wijnants, Heksen en heksenprocessen in de 16de en 17de eeuw
Haacht, J. Vandesande, Het kasteel van Roost
Haacht, J. Vandesande, De HAGOK-reizen in 1997 (Rome en Engeland)
1996
Haacht, S. Hendrickx, Opper-Egypte
Keerbergen, J. Vandesande, Het verleden en de toekomst van de oude Hansbrug
Haacht, H. Vanoppen, De witloofteelt
Haacht, J. Vandesande, De HAGOK-reis naar Zuid-Engeland
Rotselaar, D. De Keyzer, Madame est servie
1995
Haacht, E.Vercruysse, Diareeks over Istanbul en Turkije
Wespelaar, R. Casteels, Wespelaar door de eeuwen heen
Haacht B. Minnen, De kaarten van hertog Karel van Croÿ